Antonina Domaska, Historia tej Ciemki :: Wolne Lektury


Wszystkie ordonanse krla Ludwika XIV zostay zrobione przez specjalna Rad Sprawiedliwoci, ktrej czonkowie opierali si wiedz naukow i dugim dowiadczeniem zawodowym. Nie nie dotaro do unifikacji francuskiego prawa zwyczajowego, gdy ca raz wiksz warto odgrywao prawo stanowione, przede wszystkim due ordonanse wydawane od poowy XVI wieku. Cho nadal prawo zwyczajowe odgrywa znaczc osob we francuskiej kulturze prawnej, to przecie powoli otacza ono miejsca ustawodawstwu krlewskiemu. W mylachsprawdzian , Karol Dumoulin mwi si za unifikacj prawa francuskiego w oparciu przede wszystkim o prawo zwyczajowe. Karol Dumoulin (1500 - 1566) by paryskim adwokatem i autorem popularnego artykuu do pierwszej redakcji spisu paryskiego z roku 1510. Jako zagorzay obroca biznesu i autorytetu pastwa francuskiego, twierdzi, e prawem pospolitym nie jest prawo rzymskie, albo i prawo kanoniczne, ale wasne, swoje prawo zwyczajowe (w sukcesie Francji, francuskie prawo zwyczajowe). Kodeks, ktrego organizatorem by popularny prawnik Barnab Brisson, bra w zaoeniu sta si oficjalnym zbiorem krlewskich ordonansw.


Zgodnie z chci wadcy proces utrwalania mia rozgrywa si w trzech etapach. Proces spisywania znaczco zmniejszy wpywy prawa rzymskiego na wymiar oryginalnych instytucji prawa francuskiego. W poowie XV wieku z racji wadzy pastwowej rozpoczto dziaalnoci spisywania partykularnych prawkartkwka . Pytanie jakie byy kulisy dziaania machiny pastwowej III Rzeszy? Niestety "Code du Roi Henri III" nie uzyska sankcji monarszej. W roku 1576 sporzdzono "Code du Roi Henri III", wydany w 1587 roku. Jego nowa firma to "Przepis Czarny" ("Code Noir"). Nastpca Ludwika XIV, krl Ludwik XV rwnie planowaem wasny wkad w dziaaniu pastwowego porzdku prawnego. Regulacje Ludwika XIV derogoway wszystkie dotychczas stosowane normy prawne. To egzamin na okresie zaawansowanym, jaki jest kupowany przez cae uczelnie w Niemczech. Pierwszym nowoytnym wadc, ktry zacz wspominaj o powszechnej kodyfikacji by Franciszek I, jaki w roku 1517 podj uchwa o stworzeniu zakresu praw, natomiast realizacj tego postulatu wie si jego nastpcy. Kolejn prb stworzenia powszechnej kodyfikacji podjto dwa lata pniej.


Na momencie wiekw XVII i XVIII pojawia si tendencja do tworzenia wykadu z dobra narodowego. Dziedzina prawa usiuje przychodzi na interpretacj obowizujcych rozwiza prawnych i ujednolica partykularne zwyczaje prawne. Ordonanse "Krla Soce" s dzisiaj przedmiotem naukowych bada porwnawczych i historyczno - prawnych. Powszechna znajomo romanistyki prowadzi tym, e duo luk prawnych jest uzupenianie wanie instytucjami prawa rzymskiego. Wrd XVI - wiecznych spisw prawa zwyczajowego najbardziej penym i lekkim zaprezentowa si zbir zredagowany dla okrgu paryskiego z roku 1510. Pozostae okrgi w wypadku luki czerpay rozwizania tak z obecnej kodyfikacji. Pierwsze ordonanse regulujce zagadnienia ze brany prawa sdowego pojawiy si tylko pod koniec XVI wieku, wraz potrzeb nowej technologie postpowania sdowego. Tymczasem monarcha rozwija czstkow dziaalno prawotwrcz, wydajc ordonanse z dziedziny ustroju pastwowego, administracji, finansw i formie wymiaru sprawiedliwoci. Wielkie ordonanse o charakterze niemal kodyfikacyjnym wyda "Krl Soce", Ludwik XIV. W roku 1579 krl wyda ordonans, na miary ktrego powoano komisj do dziea projektu unifikacji prawa.



Pomimo racjonalnych a tak przemylanych dziaa prawodawczych, do momentw Wielkiej Rewolucji Francuskiej 1789 roku utrzymao si 65 prawa miejscowych i 300 prawa o zasigu lokalnym. Jako wani program ten zrobili Niemcy, ktrzy na uniwersytetach w Halle i Wittenberdze stworzyli wykad prawa niemieckiego. Sytuacja zmienia si kiedy na naszych uniwersytetach wprowadzono wykad francuskiego prawa zwyczajowego. Przedmiotem pyta byo francuskie prawo zwyczajowe, ktre szybko z ponad wieku przedstawiao si na naszych wszechnicach. Wedug wielu przeprowadzonych bada znajomo tylko tej liczby setki niemieckich swek da Ci pozna prawie poow codziennego tekstu w obecnym jzyku. Francuskie dziea prawnicze doby absolutyzmu wygldaj na dziaanie bada nad naszym prawem francuskim. Powstaj dziaania majce charakter obszernych komentarzy. Publikowane s liczne artykuy do ustawodawstwa monarszego, przede wszystkim do szerokich ordonansw i bogate dziea filozoficzno - prawne. Istnieje zatem czas intensywnego rozwoju finansowego i obrotu prawnego, std te stanowi wielkie zapotrzebowanie na konkretne przepisy prawe. Zawsze byli i tacy zwolennicy koncepcji prawno - naturalnych, ktrzy twierdzili, e prawdopodobne jest pogodzenie prawa rzymskiego z wykonujcymi si systemami narodowymi.