Gần 1 năm qua, các doanh nghiệp (DN) Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa xuất khẩu. Bắt đầu là thiếu container rỗng, tiếp đến là thời gian vận chuyển hàng hóa kéo dài đã đe dọa đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu.
Trên địa bàn Đồng Nai có hơn 3,5 ngàn DN tham gia xuất khẩu hàng hóa sang hơn 170 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Do đó, việc thiếu container rỗng và thời gian vận chuyển hàng hóa kéo dài ảnh hưởng rất lớn đến các DN sản xuất và xuất khẩu.
Cùng rơi vào thế bị động
Đại dịch Covid-19 đã đẩy nhiều DN sản xuất, nhãn hàng rơi vào thế bị động. Từ đầu năm 2020, dịch bệnh bùng phát đã khiến các DN Đồng Nai cũng như cả nước bị thiếu nguyên liệu để sản xuất. Đến tháng 4-2020, dịch bùng phát ở nhiều nước, dẫn đến nhiều nhà máy, cửa hàng, siêu thị, trung tâm mua sắm đóng cửa, xuất khẩu bị ảnh hưởng nặng nề. Khoảng tháng 8-2020, sản xuất, xuất khẩu tại Đồng Nai dần hồi phục. Tuy nhiên, phải đến đầu năm 2021, xuất khẩu của tỉnh mới khởi sắc trở lại khi nhiều đơn hàng từ Trung Quốc và các nước dịch chuyển về Việt Nam. Do đó, dù có khó khăn về thiếu container, chi phí vận chuyển tăng nhưng DN vẫn cố gắng vượt qua. Thế nhưng, từ tháng 6-2021, dịch bệnh lây lan nhanh ở các tỉnh, thành phía Nam và 3 khu vực chịu ảnh hưởng lớn nhất là TP.HCM, Bình Dương và Đồng Nai. Cùng lúc đó, thời gian vận chuyển hàng hóa bị kéo dài lên gấp 1,5-2 lần làm DN sản xuất đến khách hàng như ngồi trên lửa.
Ông Yoo Sun Hyung, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Hyosung Việt Nam (Khu công nghiệp Nhơn Trạch 5, H.Nhơn Trạch) cho biết: “Trước đây, khi chưa xảy ra đại dịch Covid-19, thời gian vận chuyển hàng hóa sang các nước khá nhanh, nhưng nay thời gian vận chuyển tăng gấp 2 lần khiến cho công ty sản xuất và khách hàng ở nước ngoài đều bị động. DN sản xuất vừa phải dồn sức lực, kinh phí để phòng, chống dịch duy trì sản xuất còn phải tìm cách đẩy nhanh tiến độ đơn hàng để giao sớm, bù lại thời gian vận chuyển quá dài, bớt ảnh hưởng đến đối tác”.
Thời gian vận chuyển hàng hóa kéo dài, chi phí vận chuyển tăng gấp 2-4 lần so với khi chưa xảy ra dịch bệnh Covid-19, dẫn đến thiệt hại cho cả DN sản xuất lẫn các khách hàng. Nhiều nhãn hàng quốc tế đang là đối tác lớn của DN sản xuất tại Đồng Nai cũng như Việt Nam than phiền và tỏ ra lo lắng cho chuỗi cung ứng lao động chịu tác động và có thể đứt gãy do các vấn đề trên.
Bà Vũ Thị Hương Giang, Giám đốc đối ngoại tại các thị trường Việt Nam, Thái Lan, Campuchia của Công ty TNHH Nike Việt Nam bày tỏ: “Nike hợp tác với rất nhiều nhà máy ở Đồng Nai để sản xuất giày và dệt may. Do dịch bệnh Covid-19, nhiều nhà máy sản xuất hàng cho Nike phải tạm dừng hoạt động hoặc giảm công suất 60-70%, gây ảnh hưởng rất lớn đến chuỗi cung ứng toàn cầu. Bên cạnh đó, thời gian vận chuyển hàng hóa sang các nước kéo dài gấp 2 lần khiến cho DN sản xuất lẫn nhãn hàng đều rơi vào tình thế khó khăn hơn”.
Cần những đòn bẩy
Sau hơn 3 tháng giãn cách xã hội, nhiều tỉnh, thành phía Nam đã mở cửa trở lại để khôi phục nền kinh tế, DN cũng từng bước phục hồi sản xuất, kinh doanh, nhưng vẫn phải đối mặt với hàng loạt những khó khăn. Do đó, DN rất cần những hỗ trợ về chính sách của Chính phủ, địa phương để làm đòn bẩy vượt qua. Cụ thể là đơn giản, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hải quan, giảm thuế, phí và những ách tắc tại các cảng để hàng hóa được thông quan nhanh. Bên cạnh đó, DN cũng rất cần hỗ trợ về tín dụng để có thêm nguồn vốn tái đầu tư cho sản xuất, xuất khẩu.
Bà Mary Tarnowka, Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại TP.HCM chia sẻ: “Dịch bệnh Covid-19 khiến sản xuất hàng hóa tại Đồng Nai và các tỉnh, thành phía Nam bị thu hẹp, ảnh hưởng rất lớn đến chuỗi cung ứng ở Hoa Kỳ. Người tiêu dùng tại Hoa Kỳ cũng chịu tác động khi nguồn cung bị giảm sút. Trước đây, thời gian vận chuyển hàng hóa từ Việt Nam đến Hoa Kỳ chỉ khoảng 40 ngày, nay kéo dài đến 80 ngày, ảnh hưởng trực tiếp chuỗi cung ứng”.
Theo các DN thì dù các tỉnh, thành phía Nam đã mở cửa nhưng việc đi lại vận chuyển hàng hóa đến các cảng biển vẫn còn nhiều vướng mắc, chưa thông suốt cũng làm chậm thời gian xuất khẩu.
Liên quan đến vấn đề trên, mới đây tại hội nghị trực tuyến của Chính phủ để tháo gỡ các khó khăn cho DN, Bộ trưởng GT-VT Nguyễn Văn Thể cho biết: “Bộ đã yêu cầu các tỉnh, thành không được ban hành các văn bản khác với chỉ đạo của Chính phủ để gây khó cho DN trong vận chuyển hàng hóa. Bộ cũng có quy định rõ ràng các chi phí cảng biển, cảng hàng không và chỉ đạo thực hiện nhanh việc thông quan hàng hóa để giảm gánh nặng cho DN”.
Hương Giang
